Manifesto Transpofágico
‘Kijk naar mij, een transvrouw. Raak me maar aan’
Het persoonlijke is politiek in Manifesto Transpofágico, de solovoorstelling van theatermaker Renata Carvalho. Ze poneert zichzelf, in haar eigen woorden, als ‘een experiment, een showcase, een proefkonijn’. Carvalho is transgender en stelt zich uiterst kwetsbaar op: ‘Wil iemand mij aanraken?’
Julidans NEXT
Duur 55 minuten
Locatie Melkweg
Zaal Upstairs
MANIFESTO
In de voorstelling vertelt zij over de geschiedenis en de representatie van het trans-lichaam, om zich daarna in het publiek te begeven, naakt, op een slipje na. Door zichzelf letterlijk bloot te geven, wil ze haar publiek geruststellen: ‘Kijk maar, ik ben niet eng.’
Carvalho noemt zichzelf een ‘transpologe’, iemand die de ‘antropologie van de transpersoon’ bestudeert en de wereld confronteert met cruciale vragen over de sociale constructie van ‘gender.’ Ze is theatermaker sinds 1996 en ze maakte al eerder een aantal voorstellingen over haar positie als transvrouw, zoals Inside me lives another (2012) en Me travesti (2015). In 2020 werd ze met de dood bedreigd na de Braziliaanse bewerking van Jo Cliffords Jesus, Queen of Heaven waarin zij de rol van Jezus als transpersoon vertolkte.
-|-
Sinds haar eigen transitie in 2007 werkt Carvalho als vrijwilliger met transpersonen. Ze is een mensenrechten- en LGBT-activiste, waarbij ze zich vooral richt op transseksuelen en travestieten. In Brazilië heeft ze de Movimento Nacional de Artistas Trans (MONART) opgericht en het T Collective, het eerste artistieke collectief dat volledig uit transkunstenaars bestaat.
Renata's persoonlijke verhaal is politiek: haar geboorteland Brazilië is een extreem ‘transfoob land’. Brazilië heeft het hoogste percentage moorden op transpersonen ter wereld – maar liefst veertig procent van het totaal aantal wereldwijd. Ook het aantal zelfdodingen door transpersonen is schokkend hoog. Transgender personen (en andere minderheden) worden door hun familie verstoten worden, van huis verdreven, soms gedwongen zich te prostitueren, blootgesteld aan bestaansonzekerheid en geweld. Maatschappelijk zijn ze in zekere zin dood. Maar deze dood draagt in haar ogen ook de mogelijkheid van een wedergeboorte in zich.
Renata Carvalho over Manifesto
'Wanneer we op een podium staan, worden we geconfronteerd met al die vooroordelen ten opzichte van ons lichaam, dat nog steeds niet wordt gezien als een menselijk lichaam, als iets natuurlijks – het is een lichaam dat ongemak veroorzaakt en daarom is het zo moeilijk voor ons. Mensen geloven niet dat een ‘travesti’ in staat is om op een intellectuele of doelgerichte manier over kunst te discussiëren. We moeten altijd barrières overstijgen om als kunstenaars te worden beschouwd en niet simpelweg als exotische of folkloristische lichamen.'