Gewapend met woorden

‘In het stuk wordt maar één keer geslagen, maar de moeder en de zoon zijn vaak gewelddadig naar elkaar: in hoe ze dingen zeggen.’ Marieke Heebink, die de rol van de moeder speelt: ‘Ze is gewelddadig met taal, ook naar zichzelf, bijvoorbeeld als ze een riedeltje opsomt over wat ze allemaal moet doen en dat de hele tijd herhaalt. Ze verschuilt zich erin. Dat herken ik wel bij mezelf: “Ik moet ook altijd koken,” heb ik wel eens gezegd. Dat heb ik afgeleerd: of je moet het anders doen, of het doen en niet zeuren, haha.’

Tweede Kamer
‘Daarom is Gevechten en metamorfosen van een vrouw zo actueel en urgent: het gaat er in de Tweede Kamer ook over. Het maakt uit welke woorden je gebruikt, in het bestuur, bij het duiden van dingen. Niet voor niets zijn de praatprogramma’s zo populair: mensen willen ergens woorden aan geven. Of als het over corona gaat: op straat lopen mensen “vrijheid, vrijheid” te roepen, zelfs met een fakkel bij het huis van Sigrid Kaag. In wat voor situatie ben je dan?’

Pannenkoekenwereld
‘Ik schrok ook van de woorden van John de Mol. Dat hij dan in z’n eigen pannenkoekenwereld blijft zitten: “Ik heb hem alle hoeken van de kamer laten zien.” Alsof hij Jeroen Rietbergen nog net niet doodgeslagen heeft. Met een soort verholen trots vertelt hij dat. Ook als hij tegen de vrouwen zegt: “Als jullie het niet melden, kunnen wij niks doen.” Dit speelt dwars door generaties, of klassen heen. Woorden doen ertoe.’

Patat
‘Dat is waar Gevechten en metamorfosen van een vrouw over gaat: taal en geweld. De zoon doorbreekt de cirkel van armoede en geweld door te vertrekken naar Parijs en schrijver te worden. Hij blijft de moeder confronteren met haar situatie en die van zijn broers. Met woorden. Hij neemt geen blad voor de mond en laat haar zien in al haar razernij en geweld. Dat is ook een liefdesverklaring. Uiteindelijk komt ze eruit, ook omdat ze dat sprankje hoop al in zich had. Ze duwt haar man weg en verlaat de gevangenis die haar leven tot dan toe was: de keuken, de geur van rook en patat. (Ik moet elke keer na de voorstelling die geur er vanaf schrobben…)’

Huid en haar
‘Majd Mardo en ik zijn aan elkaar gewaagd. Hij verhoudt zich met huid en haar tot zijn rol, bereidt zich heel goed voor. Vergeet niet dat het niet zijn moederstaal is. Dat is ongelooflijk knap. Hij botst er wel eens tegenaan, maar komt er altijd weer bovenop. Het is heerlijk om met hem te spelen. Ik verheug me er enorm op om het weer te doen. Het was eigenlijk net af, nu kunnen we een stap verder zetten. Voor het eerst in de grote zaal van ITA, dat grote gat, hopelijk helemaal gevuld met publiek.’