Simon Stone

Geboren in Bazel en opgegroeid in Cambridge richt de Australiër Simon Stone (1984) bij zijn terugkeer in Australië in 2007 The Hayloft Project op. Hun eerste voorstelling Wedekinds Voorjaarsontwaken zet het jonge gezelschap meteen op de kaart. Stone ontwikkelt zich al snel tot een inspirerende regisseur met een heel eigen stijl: zijn interesse gaat uit naar klassieke repertoirestukken die hij samen met de acteurs radicaal herschrijft tot intieme, filmische voorstellingen. Hij bewerkt en regisseert onder andere Tsjechovs Platonov en Senecas Thyestes. In 2011 wordt hij gevraagd als resident director in het Belvoir in Sydney.

Stone is een unieke stem in het internationale theater. Hij maakte furore met hedendaagse bewerkingen van klassieke teksten en wordt al snel een graag geziene gast op festivals in Europa. Voor ITA bewerkte hij Medea van Euripides en maakte hij Ibsen huis, gebaseerd op verschillende stukken van de Noorse grootmeester. Het vier uur durende familiedrama werd op het Festival van Avignon door pers en publiek omarmd. Ook regisseerde hij het ITA-ensemble in Husbands and wives van Woody Allen en Flight 49, gebaseerd op Op hoop van zegen van Herman Heijermans.

Stone stript in zijn bewerkingen het origineel tot zijn essentie en plaatst de morele dilemma’s en thema’s binnen een
hedendaagse context. Zijn personages zijn herkenbare, twijfelende, zoekende mensen in extreme omstandigheden. Simon Stone wordt geroemd om zijn messcherpe dialogen, zijn humor, de intensiteit van het acteren en zijn vindingrijke regiestijl waarin abstractie en hyperrealisme op een spannende manier hand in hand gaan.

Stone heeft inmiddels ook naam gemaakt in het operacircuit en heeft net zijn tweede speelfilm voltooid. Na het goed ontvangen The Daughter, gebaseerd op Ibsens De Wilde Eend, tekent hij nu voor The Dig, een historisch drama met Carey Mulligan en Ralph Fiennes. De film wordt geproduceerd door Netflix.

Stone werkt vaak met de acteurs vanuit improvisaties op thema’s en personages die het stuk hem aanbieden en ontstaat er een volledig nieuwe tekst waar het origineel nog doorheen schemert. In Duitsland herschreef hij de Oresteia tot een prikkelende en emotionele hedendaagse familiegeschiedenis. In de Duitse pers was er niets dan lof voor Stones gedreven aanpak en de noodzaak van waaruit hij theater maakt: ‘De herlezing van de klassieken bereikt hier een volstrekt unieke radicaliteit. Stone herinterpreteert niet maar herschrijft het stuk naar onze tijd.’ Stone keert steeds terug naar de klassieke teksten en mythologie omdat hij er de wezenlijke vragen over het mens-zijn in terugvindt. Stone: ‘Je kan geen theater maken vanuit angst of compromissen; zonder polemiek geen kunst.'

Ibsen huis
‘Hoe meer ik de stukken van Ibsen lees, hoe meer ik zie dat personages terugkeren. Ze hebben weliswaar andere namen maar zijn wel drager van dezelfde kenmerken. Alsof ze neven, zussen, dochters, zonen zijn van een enkel personage, door Ibsen ooit bedacht. De jonge, idealistische dromer; de bankroete industrieel die vecht voor zijn nalatenschap; de vrouw die sterker is dan haar man, die op zoek is naar betekenis; de man die zijn leven lang wordt achtervolgd door de daden van zijn vader; het stel van wie de relatie uit elkaar valt in een warboel van seks, dood en wederzijdse beschuldigingen. In Ibsen huis verwerk ik dit materiaal tot een verhaal over verschillende generaties in één huis. De kamers in dit huis zijn plaatsen van trauma en confrontatie maar ook van vreugdevolle herinnering. Het huis herbergt de herinnering aan ieder hoofdstuk uit de geschiedenis van deze familie in de manier waarop het verspringt van het ene naar het andere meesterwerk van Ibsen. Zijn hele werk is doortrokken van een diep inzicht in families in tijden van crisis. Van wonden die niet helen. Het gaat over hoe we worstelen om door kunnen te gaan. Over hoe we proberen om opnieuw tot een gevoel van normaliteit te komen nadat de dingen veel te lang ver van normaal zijn geweest.’

Medea
‘Het verhaal van Medea is van alle tijden. Bij de strijd om het ouderlijk gezag na een echtscheiding gaat een ouder soms zover dat hij de ex-geliefde wil kwetsen door het vernietigen van wat hem/haar het meest dierbaar is: de kinderen. In Medea ontneemt een vrouw haar kinderen het leven. Wat drijft iemand tot zulk een daad? Misschien het besef dat zij vroeger, als geliefde, alles voor de man betekende en nu wordt weggezet, wordt ingeruild voor een jongere vrouw, een meisje nog. Medea was ooit Jasons muze, de vrouw die hem leidde, betoverde. De heks. Nu ze ouder is en niet langer vruchtbaar, laat hij haar achter. Zij vormt geen deel meer van zijn verdere plannen en ambities. Hij sluit haar buiten en ontneemt haar zo de zin van haar leven. Zij trekt een grens. Ze weigert afstand te doen van haar kinderen en is bereid daartoe tot het uiterste te gaan. Wil ze hem treffen? Zoekt ze vergelding voor zijn verraad, is het pure toewijding of ‘doodgewone’ waanzin? Medea gaat over de kracht van een vrouw die weer de uitsluiting voelt uit een ver verleden.’

Husbands and wives
‘Woody Allen tilt de banaliteit van moderne relaties op tot een Shakespeareaans niveau. Niemand is beter dan hij in het portretteren van de realiteit van de romantiek, met al haar gebreken. In Husbands and wives voegt hij daar nog een air van noodlottige afbraak aan toe. Het wordt Woody Allen, maar dan in de vorm van Who’s Afraid of Virginia Woolf. De relatie als nachtmerrie, waar alleen maar mee te lachen valt – zolang het kan. Want op het einde sta je daar in de regen zonder paraplu. Al de anderen zijn gelukkig, of ze hebben tenminste een manier gevonden om op een gelukkige manier ongelukkig te zijn. Maar jij staat daar nog altijd op iets te wachten, doorweekt, verbaasd, alleen.’