Angels in America
Als er één hedendaags toneelstuk het predicaat briljant verdient, is het ongetwijfeld Angels in America. Na de première in San Francisco in 1991 veroverde Tony Kushners Gay Fantasia on National Themes de wereld op stormachtige wijze. Het stuk werd met prijzen overladen en succesvol verfilmd als HBO-serie met onder anderen Al Pacino, Emma Thompson en Meryl Streep.
In 2008 regisseerde Ivo van Hove een radicale Angels in America die door Tony Kushner zelf werd genoemd als zijn favoriete versie en waar Hans Kesting voor zijn vertolking van Roy Cohn de Louis d'Or voor ontving. Het is deze versie die nu opnieuw wordt opgevoerd met een aantal acteurs uit de originele cast en een aantal nieuwe ensemblespelers. Tijd dus voor de (her)ontdekking van een moderne klassieker.
Duur nnb
Genre Theater
Taal Nederlands
Boventiteling Engels, do 17 & 24 april
Angels in America
Amerika tijdens de Reagan-jaren. De aidsepidemie grijpt om zich heen maar wordt door de conservatieve regering doodgezwegen. Twee New Yorkers proberen elk op hun manier om te gaan met het nieuws van hun besmetting: de ex-drag Queen Prior en de aartsconservatieve advocaat Roy Cohn die zijn omgeving dwingt over de aard van zijn ziekte te liegen.
In het eerste deel, het 'Millennium naakt', worden alle personages losgerukt van hun wortels en zekerheden: familie, partners, religie en politieke ideologieën bieden geen houvast meer tegen de om zich heen grijpende ziekte en dood. In het tweede deel, 'Perestroika', ontstaan aarzelend nieuwe vriendschappen en relaties en worden de personages geconfronteerd met het pijnlijke proces van verandering.
-|-
Tony Kushner toont in een wervelende opeenvolging van tragikomische scènes en verwikkelingen dat identiteit niet te reduceren valt tot godsdienst, ras of seksualiteit maar een voortdurend proces is dat alleen in aanraking met anderen tot stand kan komen. Angels in America is een meeslepend, hilarisch en hartverscheurend verhaal over de transformerende kracht van de liefde en een ode aan de verbeelding, niet enkel als vlucht uit een onleefbare realiteit maar ook als bron van inzicht.
Ivo van Hove over Angels in America
“Angels in America is een verhaal over hoe mensen reageren op catastrofes. Ontegenzeggelijk is dit stuk uitgegroeid tot één van de grote klassiekers van het hedendaagse toneel. Het speelt zich midden jaren tachtig af, in de Reagan-tijd, maar het is in 2025 nog even relevant. Het gaat over mensen die met de dodelijke ziekte aids worden geconfronteerd. Door COVID-19 weten nu ook jonge mensen weer wat een dodelijke epidemie is en wat het betekent als groepen worden gestigmatiseerd. In Angels in America voeren mensen letterlijk een strijd op leven en dood met de ziekte. Het laat ook zien hoe ze met verlies omgaan. Het is een ode aan het menselijk vermogen om zich aan te passen, te veranderen en zo te overleven. Gedreven door een soundtrack van louter songs van David Bowie en met een minimalistisch toneelbeeld van Jan Versweyveld, hebben we geprobeerd door te dringen tot de kern van dit epische en universele verhaal met een bonkend hart.”
Tony Kushner
In zijn stukken buigt Tony Kushner zich over de vraag hoe mensen kunnen veranderen nu er nog nauwelijks ideologische modellen beschikbaar zijn, hoe ze verbindingen kunnen aangaan in een maatschappij gekenmerkt door individualisme en verdeeldheid. Hij gelooft dat compassie en medemenselijkheid de belangrijkste ingrediënten zijn waardoor mensen met uiteenlopende achtergronden zich kunnen verenigen.
“De mens heeft niet alleen het vermogen om te veranderen maar is in staat zijn diepste kern opnieuw uit te vinden. En dat is in zekere zin vanuit een joods perspectief een manier om Gods aanwezigheid in de wereld te duiden. Als we spreken over de goddelijke aanwezigheid, dan herkennen we die in het aangezicht van onze naaste waarop zijn potentieel staat af te lezen.”
-|-
Naast zijn werk als toneelschrijver werd Tony Kushner de laatste jaren vooral bekend door zijn nauwe samenwerking met Steven Spielberg voor wie hij inmiddels vier films schreef: Munich, Lincoln, West Side Story en The Fabelmans.
Ivo Van Hove was van 2001 tot 2023 artistiek directeur van Internationaal Theater Amsterdam. Als regisseur tekende hij voor tal van baanbrekende en hooggeprezen voorstellingen als The Fountainhead (Ayn Rand) en Een klein leven (Hanya Yanagihara), en de twee Shakespearemarathons Romeinse tragedies en Kings of war, waarmee het ensemble de wereld over ging. Na tweeëntwintig jaar nam Van Hove het besluit om ITA te verlaten en zich op zijn internationale regiewerk te concentreren. Ook staat hij van 2024 tot 2026 als artistiek leider aan het hoofd van de Ruhrtriennale.
In seizoen 24|25 gaan zijn regies van Wie heeft mijn vader vermoord (Édouard Louis) en Angels in America (Tony Kushner) in reprise.
REVIEWS
The New York Times
“Yet this is in many ways the most penetrating “Angels” that I’ve seen. Mr. van Hove finds a universal heart that seems destined to beat, loudly and steadily, for as long as there is theater.”
Het Parool
‘TA toont zich met deze productie in topvorm, zowel mentaal als fysiek en brengt vijf uur lang hartbrekend toneel, waarover je je nog tijden kunt verwonderen.’
de Volkskrant
‘Zelden heeft dit ensemble zo gedreven, bijna bezeten toneelspel laten zien als in dit epos over Amerika in het aids-tijdperk.’
Credits
van Tony Kushner
regisseur Ivo van Hove
bewerking en dramaturgie Peter van Kraaij
scenografie en lichtontwerp Jan Versweyveld
kostuumontwerp Wojciech Dziedzic
muziek Wim Selles
video ontwerp Tal Yarden
vertaling Carel Alphenaar
-|-
particulier producent Rob van den Bergh, Jeroen van Ingen en Bertil van Kaam
Ivo van Hove bewerkte Wie heeft mijn vader vermoord van de internationaal geprezen schrijver Édouard Louis. Van Hove maakte van het zeer uitgesproken boek een monoloog, speciaal voor Hans Kesting.
